Jakie wyroby są zwolnione od akcyzy

Zwolnione są:

1. Energia elektryczna

• wytwarzana z odnawialnych źródeł energii, na podstawie dokumentu, który potwierdza umorzenie świadectwa pochodzenia energii w rozumieniu przepisów prawa energetycznego lub przepisów ustawy o odnawialnych źródłach energii;
• zużywana w procesie produkcji energii elektrycznej albo w celu podtrzymywania tych procesów produkcyjnych;
• zużywana w procesie produkcji energii elektrycznej i ciepła w skojarzeniu;
• wykorzystana do celów redukcji chemicznej, w procesach elektrolitycznych, w procesach metalurgicznych, w procesach mineralogicznych;
• wykorzystywana przez zakład energochłonny, który wykonuje działalność gospodarczą oznaczoną kodami Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) wskazanymi w warunkach zwolnienia;

Zakład energochłonny może korzystać ze zwolnienia zużywanej energii elektrycznej, gdy ta energia nie została objęta zwolnieniem od akcyzy do celów redukcji chemicznej, w procesach elektrolitycznych, w procesach metalurgicznych, w procesach mineralogicznych.

• zużywana do celów żeglugi (włączając rejsy rybackie), wytwarzana na statku.

2. Wyroby energetyczne

• zużywane w procesie produkcji energii elektrycznej;
• zużywane do celów żeglugi (włączając rejsy rybackie), gdy są prawidłowo oznaczone i zabarwione [1];
• wyroby energetyczne o kodzie CN 2901 10 00 zużywane:
  • do przewozu towarów i pasażerów koleją,
  • do łącznego wytwarzania ciepła i energii elektrycznej,
  • w pracach rolniczych, ogrodniczych, w hodowli ryb oraz w leśnictwie,
  • o w procesach mineralogicznych, elektrolitycznych i metalurgicznych oraz do redukcji chemicznej,
  • przez zakład energochłonny, w którym wprowadzony został system prowadzący do osiągania celów dot. ochrony środowiska lub do podwyższenia efektywności energetycznej;
• benzyny lotnicze oraz oleje smarowe, zużywane w statkach powietrznych, z wyłączeniem prywatnych lotów o charakterze rekreacyjnym.

3. Ubytki wyrobów akcyzowych lub całkowite zniszczenia wyrobów akcyzowych

Zwolnieniu podlegają ubytki wyrobów akcyzowych:

• powstałe wskutek zdarzenia losowego lub siły wyższej;
• do wysokości:
  • ustalonej dla danego podmiotu decyzją naczelnika urzędu skarbowego,
  • określonej rozporządzeniem Ministra Finansów [2].

W przypadku przekroczenia norm dopuszczalnych ubytków wyrobów akcyzowych, zwolnienie od akcyzy ma zastosowanie do wysokości równej rzeczywistym stratom, jeżeli podmiot udowodni ich naturalny charakter, który wynika z właściwości tych wyrobów.

4. Wyroby nieprzydatne do spożycia

Zwolnieniem są objęte wyroby akcyzowe objęte procedurą zawieszenia poboru akcyzy, które stały się nieprzydatne do spożycia, dalszego przerobu lub zużycia i po przemieszczeniu ze składu podatkowego do miejsca niszczenia spełniającego warunki niszczenia wyrobów na podstawie przepisów odrębnych zostały tam zniszczone.

5. Alkohol etylowy i napoje alkoholowe

Zwolniony od akcyzy jest alkohol etylowy:

• całkowicie skażony produkowany na terytorium kraju, nabywany wewnątrzwspólnotowo oraz importowany, w tym zawarty w wyrobach nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi, jeżeli został całkowicie skażony środkiem skażającym dopuszczonym we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej (UE) [3];
• całkowicie skażony nabywany wewnątrzwspólnotowo, w tym zawarty w wyrobach nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi, jeżeli został całkowicie skażony dodatkowymi środkami skażającymi dopuszczonymi przez państwo członkowskie UE [3], w którym skażenie następuje;
• całkowicie skażony produkowany na terytorium kraju oraz importowany, w tym zawarty w wyrobach nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi, jeżeli został całkowicie skażony dodatkowymi środkami skażającymi dopuszczonymi przez Polskę [3];
• skażony środkami skażającymi określanymi przez ministra właściwego ds. finansów publicznych [4] spośród środków dopuszczonych do skażania alkoholu etylowego [5] i wykorzystywany do produkcji produktów, które nie są przeznaczone do spożycia przez ludzi;
• zawarty w nabywanych wewnątrzwspólnotowo wyrobach, które nie są przeznaczone do spożycia przez ludzi, skażony środkami skażającymi dopuszczonymi przez państwo członkowskie Unii Europejskiej pochodzenia wyrobu;

Dla stosowania tych zwolnień przyjmuje się, że alkohol etylowy zawarty w wyrobach nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi, nabywany wewnątrzwspólnotowo, został skażony środkami skażającymi dopuszczonymi przez państwa członkowskie UE pochodzenia wyrobu, o ile wyroby te były przedmiotem legalnego obrotu handlowego w jednym z państw członkowskich UE przed ich przywozem do Polski.

• zawarty w importowanych wyrobach nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi, skażony środkami skażającymi, określonymi przez ministra właściwego ds. finansów publicznych spośród środków dopuszczonych do skażania alkoholu etylowego, na podstawie przepisów wydanych na podstawie ustawy o wyrobie alkoholu etylowego oraz wytwarzaniu wyrobów tytoniowych;
• zawarty w produktach leczniczych, o których mowa w ustawie Prawo farmaceutyczne;
• zawarty w olejkach eterycznych lub mieszaninach substancji zapachowych stosowanych do wytwarzania artykułów spożywczych i napojów bezalkoholowych, o rzeczywistej objętościowej mocy alkoholu, która nie przekracza 1,2% objętości;
• zawarty w artykułach spożywczych lub półproduktach, które zawierają alkohol w ilości nieprzekraczającej 8,5 litra alkoholu etylowego 100% vol na 100 kg w wyrobach czekoladowych lub w ilości nieprzekraczającej 5 litrów alkoholu etylowego 100% vol. na 100 kg dla wszystkich innych artykułów spożywczych lub prefabrykatów;
• pozostający jako odpad w procesie produkcyjnym, w którym produkt końcowy nie zawiera alkoholu etylowego;

Zwolniony od akcyzy jest również alkohol etylowy w przypadku przekroczenia norm jego zużycia, ustalonych decyzją na wniosek podmiotu lub z urzędu. Trzeba jednak udowodnić zużycie tego alkoholu etylowego zgodnie z przeznaczeniem.

Zwolnione od akcyzy są również napoje alkoholowe używane:

• do produkcji octu objętego pozycją CN 2209 00;
• do produkcji produktów leczniczych;
• do produkcji olejków eterycznych, mieszanin substancji zapachowych;
• bezpośrednio do wytwarzania artykułów spożywczych rozlewanych lub innych, lub jako składnik do półproduktów, które służą do wytwarzania artykułów spożywczych rozlewanych lub innych. W każdym przypadku zawartość alkoholu etylowego w tych artykułach spożywczych nie może przekraczać 8,5 litra alkoholu etylowego 100% vol. na 100 kg produktu dla wyrobów czekoladowych i 5 litrów alkoholu etylowego 100% vol. na 100 kg produktu dla wszystkich innych wyrobów.

Zwolnienie od akcyzy dla alkoholu etylowego i napojów alkoholowych stosuje się po spełnieniu ustawowych warunków.

6. Paliwa silnikowe nabywane wewnątrzwspólnotowo albo importowane, przeznaczone do użycia podczas transportu i przywożone w standardowych zbiornikach użytkowych pojazdów silnikowych, zamontowanych w pojemnikach specjalnego przeznaczenia, statków powietrznych lub jednostek pływających

Zwolnieniu podlega:

• nielimitowana ilość paliwa – w przypadku nabycia wewnątrzwspólnotowego;
• 600 litrów na pojazd dla pojazdów silnikowych – w przypadku importu;
• 200 litrów na pojemnik dla pojemników specjalnego przeznaczenia – w przypadku importu;
• 10 litrów na pojazd paliw silnikowych znajdujących się w kanistrach przewożonych przez pojazdy silnikowe, które wjeżdżają na polski obszar celny z krajów trzecich – w przypadku importu.

7. Wyroby akcyzowe przemieszczane na własny użytek na cele niehandlowe

Zwolnione są: wyroby tytoniowe, płyn do papierosów elektronicznych, wyroby nowatorskie i napoje alkoholowe w ilościach określonych w ustawie o podatku akcyzowym, odpowiednich z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego oraz importu.

8. Wyroby tytoniowe oraz napoje alkoholowe przesyłane okazjonalnie

Zwolnione są wyroby tytoniowe i napoje alkoholowe wysłane z państwa trzeciego przez osobę fizyczną i przeznaczone dla osoby fizycznej w Polsce.

Ważne!

Ze zwolnienia można skorzystać, jeżeli przesyłka:

• ma charakter okazjonalny;
• zawiera wyroby akcyzowe przeznaczone wyłącznie do użytku osobistego odbiorcy lub jego rodziny;
• całkowita wartość wyrobów akcyzowych w przesyłce nie przekracza równowartości 45 euro;
• ilość i rodzaj wyrobów akcyzowych nie wskazują na ich przeznaczenie handlowe;
• odbiorca nie ponosi żadnych opłat na rzecz nadawcy w związku z otrzymaniem przesyłki.

9. Wyroby węglowe

Zwolnione są wyroby węglowe przeznaczone do celów opałowych:

• w procesie produkcji energii elektrycznej;
• w procesie produkcji wyrobów energetycznych;
• przez gospodarstwa domowe, organy administracji publicznej, jednostki Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, podmioty systemu oświaty, żłobki i kluby dziecięce, podmioty lecznicze, jednostki organizacyjne pomocy społecznej, organizacje pożytku publicznego;
• do przewozu towarów i pasażerów koleją;
• do łącznego wytwarzania ciepła i energii elektrycznej;
• w pracach rolniczych, ogrodniczych, w hodowli ryb oraz w leśnictwie;
• w procesach mineralogicznych, elektrolitycznych i metalurgicznych oraz do redukcji chemicznej;
• przez zakłady energochłonne, w których wprowadzony został system prowadzący do osiągania celów dot. ochrony środowiska lub do podwyższenia efektywności energetycznej.

Ze zwolnienia można skorzystać po udokumentowaniu sprzedaży:

• fakturą;
• listą finalnych nabywców węglowych, uprawnionych do odbioru deputatu węglowego sporządzoną przez sprzedawcę wyrobów węglowych
  • oraz oświadczeniem finalnego nabywcy węglowego, że nabywane wyroby węglowe są przeznaczone do celów, które uprawniają do zwolnienia od akcyzy (w kraju);
• dokumentem handlowym, wystawionym przez sprzedawcę wyrobów węglowych i określającym przeznaczenie tych wyrobów (nabycie wewnątrzwspólnotowe);
• dokumentami wymaganymi przez przepisy prawa celnego (import).

10. Wyroby gazowe

Zwolnione są wyroby gazowe przeznaczone do celów opałowych:

• do przewozu towarów i pasażerów koleją;
• do łącznego wytwarzania ciepła i energii elektrycznej;
• w pracach rolniczych, ogrodniczych, w hodowli ryb oraz w leśnictwie;
• w procesach mineralogicznych, elektrolitycznych i metalurgicznych oraz do redukcji chemicznej;
• przez zakłady energochłonne, w których wprowadzony został system do osiągania celów dot. ochrony środowiska lub podwyższenia efektywności energetycznej;
• o kodach CN 2705 00 00, 2711 11 00, 2711 21 00 i 2711 29 00 przeznaczone do celów opałowych przez: przez gospodarstwa domowe, organy administracji publicznej, jednostki Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, podmioty systemu oświaty, żłobki i kluby dziecięce, podmioty lecznicze, jednostki organizacji społecznej, organizacje pożytku publicznego.

Zwolnione są również wyroby gazowe przeznaczone do:

• napędu statków powietrznych (z wyłączeniem prywatnych lotów o charakterze rekreacyjnym);
• napędu w żegludze, w tym rejsy rybackie (z wyłączeniem prywatnych rejsów o charakterze rekreacyjnym);
• użycia w procesie produkcji energii elektrycznej;
• użycia w procesie produkcji wyrobów energetycznych;
• napędu stacjonarnych urządzeń lub do celów opałowych związanych z napędem stacjonarnych urządzeń, użyte:
  • do przewozu towarów i pasażerów koleją,
  • do łącznego wytwarzania ciepła i energii elektrycznej,
  • w pracach rolniczych, ogrodniczych, w hodowli ryb oraz w leśnictwie,
  • w procesach mineralogicznych, elektrolitycznych i metalurgicznych oraz do redukcji chemicznej,
  • przez zakład energochłonny, wykorzystujący wyroby gazowe, w którym wprowadzony został system prowadzący do osiągania celów dot. ochrony środowiska lub do podwyższenia efektywności energetycznej lub na potrzeby przesyłania, dystrybucji lub magazynowania tych wyrobów.

11. Wyroby akcyzowe i samochody osobowe wykorzystywane przez instytucje UE i organizacje międzynarodowe, przedstawicielstwa dyplomatyczne, urzędy konsularne i członków ich personelu oraz innych osób zrównanych z nimi na podstawie ustaw, umów lub zwyczajów międzynarodowych, jeżeli nie są obywatelami polskimi i nie mają stałego miejsca pobytu w Polsce, siły zbrojne Państw – Stron Traktatu Północnoatlantyckiego, siły zbrojne uczestniczące w Partnerstwie dla Pokoju, siły zbrojne Stanów Zjednoczonych Ameryki, Dowództwo Sojusznicze, Kwaterę Główną Wielonarodowego Korpusu Północno-Wschodniego oraz Dowództwu Brygady oraz członków ich personelu

Zakres, warunki oraz tryb stosowania zwolnień określone zostały w rozporządzeniu Ministra Finansów [6].

12. Samochody osobowe

Zwalnia się od akcyzy samochód osobowy:

• przywożony przez osobę fizyczną, która przybywa do Polski na pobyt stały lub powraca z czasowego pobytu z państwa członkowskiego do Polski;
• przywożony przez osobę fizyczną, która przybywa z państwa członkowskiego do Polski na pobyt stały w związku z zawarciem związku małżeńskiego;
• przywożony przez osobę fizyczną, która odziedziczyła prawo własności lub prawo użytkowania tego samochodu w państwie członkowskim;
• przywożony czasowo do celów prywatnych przez osobę fizyczną, która przybywa do Polski z państwa członkowskiego;
• przywożony czasowo do celów zawodowych przez osobę fizyczną, która przybywa do Polski z państwa członkowskiego;
• przywożony czasowo, zarejestrowany w państwie członkowskim, w którym użytkownik mieszka, używany w regularnych podróżach z miejsca zamieszkania do miejsca pracy w kraju;
• przywożony czasowo przez studenta i zarejestrowany w państwie członkowskim, w którym student mieszka, ale używany przez niego w kraju studiowania;
• samochód osobowy przywożony spoza państw członkowskich oraz państw członkowskich Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, przez osobę fizyczną, która przybywa do Polski na pobyt stały lub powraca z czasowego pobytu z tych państw;
• stanowiący specjalistyczny środek transportu sanitarnego, przeznaczony do działalności leczniczej, która polega na udzielaniu świadczeń zdrowotnych przez podmioty lecznicze wpisane do rejestru podmiotów wykonujących działalność leczniczą [7]; musi on spełniać cechy techniczne i jakościowe określone w Polskich Normach, które przenoszą europejskie normy zharmonizowane [8]; zwolnienie to dotyczy ambulansów drogowych typu B (ambulans ratunkowy) oraz typu C (ruchoma jednostka intensywnej opieki);
• stanowiący pojazd elektryczny i pojazd napędzany wodorem [9],
• stanowiący pojazd hybrydowy w rozumieniu ustawy [9], o pojemności silnika spalinowego równej 2000 cm3 lub niższej, w okresie do 31 grudnia 2022 r.

Ze zwolnienia można skorzystać po spełnieniu ustawowych warunków, właściwych dla każdego z tych zwolnień.

13. Pozostałe wyroby akcyzowe [6]:

• nafta oznaczona kodem CN 2710 19 25, przeznaczona do celów oświetleniowych, kosmetycznych lub jako zmywacz antykorozyjny;
• olej opałowy wykorzystywany:
  • do produkcji ciepła i mocy w skojarzeniu,
  • w pracach rolnych, ogrodniczych, szklarniowych oraz leśnych;
• olej smarowy oznaczony kodem CN 2710 19 71-83 i 2710 19 87-99, przeznaczony do wykorzystania do celów innych niż napędowe lub opałowe albo jako dodatki lub domieszki do paliw silnikowych albo jako olej smarowy do silników albo do produkcji paliw silnikowych, olejów opałowych, dodatków lub domieszek do paliw silnikowych lub olejów smarowych do silników;
• biokomponenty przeznaczone do paliw ciekłych lub biopaliw ciekłych;
• napoje alkoholowe używane:
  • jako próbki do analiz, niezbędnych prób produkcyjnych lub celów naukowych,
  • do badań naukowych,
  • do procesów produkcyjnych, pod warunkiem że produkt końcowy nie zawiera alkoholu;
• alkohol etylowy używany do celów medycznych przez podmioty lecznicze i apteki, stosowane wyłącznie przy czynnościach leczniczych lub do zabiegów dezynfekcyjnych powierzchni i przedmiotów, które mają bezpośredni kontakt z pacjentem oraz do wytwarzania leków recepturowych w aptekach;
• wyroby, które znajdują się w procedurze zawieszenia poboru akcyzy, nieprzydatne do spożycia, dalszego przerobu lub zużycia, w przypadku ich zniszczenia;
• pozostałe węglowodory gazowe w stanie skroplonym o kodach CN 2711 12 11 do 2711 19 00, rozlewane do butli gazowych w składzie podatkowym i przeznaczone do użycia w urządzeniach, maszynach oraz pojazdach, które nie są pojazdami samochodowymi;
• energia elektryczna wyprodukowana z generatorów o łącznej mocy, która nie przekracza 1 MW przez podmiot, który zużywa tę energię;
• piwo – ze zwolnienia korzystają podatnicy, którzy w roku kalendarzowym wyprodukowali do 200 tys. hl piwa;
• piwo, wino i napoje fermentowane wytworzone domowym sposobem przez osoby fizyczne na własny użytek i nieprzeznaczone do sprzedaży;
• alkohol etylowy pozostający jako odpad w procesie produkcyjnym, w którym produkt końcowy nie zawiera alkoholu etylowego;
• wyroby tytoniowe przeznaczone wyłącznie do badań naukowych i badań związanych z jakością produktu;
• napoje alkoholowe, alkohol etylowy, wyroby tytoniowe (CN 2402 i 2403 10), wyroby energetyczne, które pochodzą z przepadku oraz wyroby energetyczne, z chwilą ich sprzedaży przez uprawiony organ prowadzącemu skład podatkowy, z przeznaczeniem do dalszego przerobu tych wyrobów w składzie podatkowym.

Ważne!

Aby skorzystać z większości ww. zwolnień, trzeba spełnić ustawowe warunki,  jakimi od 1 stycznia 2019 r. są m.in.:

• przemieszczanie wyrobów akcyzowych, zwolnionych od akcyzy ze względu na przeznaczenie, z wykorzystaniem systemu EMCS na podstawie elektronicznego dokumentu dostawy (e-DD), z tym że do 31 stycznia 2022 r. została przedłużona możliwość stosowania papierowego dokumentu dostawy;
• złożenie zabezpieczenia akcyzowego.

Przypisy:

[1] zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 26 stycznia 2021 r. w sprawie warunków stosowania niektórych zwolnień od podatku akcyzowego

[2] rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 6 lutego 2018 r. w sprawie maksymalnych norm dopuszczalnych ubytków i dopuszczalnych norm zużycia wyrobów akcyzowych

[3] wykaz środków skażających całkowicie alkohol etylowy, w tym zawarty w wyrobach nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi, określa rozporządzenie Komisji (WE) nr 3199/93 z dnia 22 listopada 1993 r. w sprawie wzajemnego uznawania procedur całkowitego skażenia alkoholu etylowego do celów zwolnienia z podatku akcyzowego (str. 12)

[4] wykaz środków skażających alkohol etylowy wykorzystywany do produkcji produktów nieprzeznczonych do spożycia przez ludzi określa rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 31 października 2018 r. w sprawie środków skażających alkohol etylowy

[5] na podstawie przepisów wydanych na podstawie ustawy z dnia 2 marca 2001 r. o wyrobie alkoholu etylowego oraz wytwarzaniu wyrobów tytoniowych

[6] rozporządzenie Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 28 czerwca 2021 r. w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego

[7] w rozumieniu ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej

[8] których szczegółowe dane zostały określone w Polskiej Normie PN-EN 1789+A1

[9] w rozumieniu ustawy z dnia 11 stycznia 2018 r. o elektromobilności i paliwach alternatywnych

Podstawa prawna

• Dyrektywa Rady 2003/96/WE z dnia 27 października 2003 r. w sprawie restrukturyzacji wspólnotowych przepisów ramowych dotyczących opodatkowania produktów energetycznych i energii elektrycznej (Dz. Urz. UE L 283, 2003)
• Dyrektywa Rady 92/83/EWG z dnia 19 października 1992 r. w sprawie harmonizacji struktury podatków akcyzowych od alkoholu i napojów alkoholowych (Dz. Urz. UE L 316, 1992)
• Dyrektywa Rady 2008/118/WE z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie ogólnych zasad dotyczących podatku akcyzowego, uchylająca dyrektywę 92/12/EWG (Dz. Urz. UE L 9, 2009)
• Dyrektywa Rady 2007/74/WE z dnia 20 grudnia 2007 r. w sprawie zwolnienia towarów przywożonych przez osoby podróżujące z państw trzecich z podatku od wartości dodanej i akcyzy (Dz. Urz. UE L 346, 2007)
• Ustawa z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. z 2018 r. poz. 1114)
• Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 24 lutego 2017 r. w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego (Dz. U. z 2018 r. poz. 1748)
• Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 15 grudnia 2015 r. w sprawie warunków stosowania niektórych zwolnień od podatku akcyzowego (Dz. U. z 2018 r. poz. 375)

Źródło: Portal podatkowy